ΟΣΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΔΙΑ ΧΡΙΣΤΟΝ ΣΑΛΟΣ

 
Μιχάλης Μπερκουτάκης  · 17 ώρ.  · 

Τῌ ΚΘ΄ (29η) ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ Η ΣΥΝΑΞΙΣ ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΑΝΔΡΕΟΥ ΤΟΥ ΔΙΑ ΧΡΙΣΤΟΝ ΣΑΛΟΥ (ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ).

Η ασματική ακολουθία του αγίου Ανδρέου του δια Χριστόν σαλού είναι χρονικά το πρώτο υμνογραφικό μου πόνημα. Γράφτηκε με πολύ μεράκι και μεγάλη αγάπη για τον άγιο κατά την περίοδο της διετούς στρατιωτικής μου θητείας, από τον Σεπτέμβριο του 1995 εώς και τον Αύγουστο του 1997, σε μία περίοδο πολύ μεγάλων προσωπικών θλίψεων και οικογενειακών πειρασμών.

Κατά την θεομητορική εορτή της Αγίας Σκέπης, την 28η Οκτωβρίου, εορτάζουμε, ως γνωστόν, την ανάμνηση του θαυμαστού οράματος, που είδε ο άγιος Ανδρέας ο δια Χριστόν σαλός και ο μαθητής του όσιος Επιφάνιος στον ιερό ναό της Παναγίας των Βλαχερνών στην Βασιλεύουσα των πόλεων. Ως το δευτερεύον πρόσωπο της εορτής της Αγίας Σκέπης ο όσιος Ανδρέας ο δια Χριστόν σαλός τιμάται την αμέσως επόμενη ημέρα με την ακολουθία της συνάξεώς του, κατά το αρχαίο και πάγιο έθος του σαββαΐτικου τυπικού.

Με αφορμή τον αυριανό εορτασμό της συνάξεως του οσίου Ανδρέου του δια Χριστόν σαλού , αναδημοσιεύω την ασματική του ακολουθία μαζί με το συναξάρι του στο αρχαιοελληνικό πρωτότυπο κείμενο και την νεοελληνική του μετάφραση.

ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ του ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ ΔΙΑ ΧΡΙΣΤΟΝ ΣΑΛΟΥ (ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ):

Ὁ ἐν ἁγίοις πατὴρ ἡμῶν Ἀνδρέας διήνυσε τὸν βίον ἐν τῇ βασιλίδι τῶν πόλεων ἐν τοῖς χρόνοις τοῦ φιλοχρίστου αὐτοκράτορος Λέοντος. Ἦν δὲ Σκύθης τῷ γένει καὶ δοῦλος, δουλεύων παρά τινι εὐσεβεῖ καί ἐναρέτῳ πρωτοσπαθαρίῳ ᾧ ὄνομα Θεόγνωστος· ὃς ὁρῶν τὴν Ἀνδρέου ὀξύνοιαν καὶ ἀρετὴν ἄγαν ἐτίμα αὐτόν, ὥστε ἐπιμεληθεὶς τὰ τῆς παιδείας αὐτοῦ ἤγαγεν ἐν διδασκαλείῳ ἔνθα τὰ ἱερὰ γράμματα ἔμαθεν. Ὁ ὅσιος ἠγάπα μελετᾷν τὰς γραφὰς καὶ τὰ τῶν μαρτύρων παλαίσματα πρός δε καὶ τῶν ἐν ἀσκήσει λαμψάντων ὁσίων ἡμῶν πατέρων τὸν βίον.

Νυκτός τινος ἀγρυπνοῦντος αὐτοῦ, ὡς εἰώθει, ὁ πολυμήχανος διάβολος μὴ φέρων ὁρᾷν τὸν ἔνθεον αὐτοῦ ζῆλον ἤρξατο κρούειν σφοδρῶς τὰς τῆς οἰκίας θύρας· ὁ δὲ ὅσιος τρομῶν ἔδραμε ἐπὶ τὴν ἰδίαν αὐτοῦ κλίνην καὶ βαθέως ὑπνώσας εἶδε κατ’ ὄναρ δύο παρεμβολὰς ἔν τινι θεάτρῳ  πρὸς ἀλλήλας μαχομένας· ἐκεῖ μὲν πολλοὺς ἄνδρας σεβασμίους λευχειμονοῦντας ἐκεῖ δὲ Αἰθίοπας μελάγχρους. Ὤφθη δὲ αὐτῷ νεανίας τις πάνυ ὡραῖος τῷ κάλλει φέρων ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ τρεῖς πολυτίμους στεφάνους· τούτῳ προσελθὼν ὁ ὅσιος ἤρετο πῶς ἄν τις δύναιτο τοὺς πολυτίμους ἐκείνους στεφάνους κτήσασθαι· ὁ δέ ἔφη τοὺς στεφάνους εἶναι τῶν τοὺς μελάγχρους Αἰθίοπας νικώντων, προέτρεψέ τε αὐτόν πολεμήσειν ἐκείνους λέγων· ἀπό τοῦδε ἔσει φίλος καὶ ἀδελφός μου, γυμνὸς ἀγωνίζου τὸν καλὸν ἀγῶνα, γενοῦ δι’ ἐμὲ σαλός κἀγὼ δωρήσομαί σοι πολλὰ ἀγαθὰ ἐν τῇ βασιλείᾳ μου.

Ἔξυπνος δὲ γενόμενος ὁ ὅσιος ἔγνω τὸν Θεόν καλοῦντα αὐτὸν ἐν τῷ ἐνυπνίῳ ὑποκριθῆναι τὸν σαλόν. Τὴν δὲ ἐπιοῦσαν νύκτα ἐπορεύθη πρὸς τὸ κείμενον παρὰ τὸ δῶμα τοῦ κυρίου αὐτοῦ φρέαρ ἔνθα ἤρξατο κραυγάζειν καὶ ἀκαταλήπτους λαλεῖν λόγους διαρρηγνύων ἅμα τὰ ἱμάτια αὐτοῦ. Οἱ δὲ τοῦ οἴκου ὑπηρέται ἐκεῖσε δραμόντες  καὶ ἐν τοιούτῳ καταστήματι εὑρόντες τὸν ὅσιον ἀνήγγειλαν τῷ κυρίῳ αὐτῶν τὰ γενόμενα. Ἐλυπήθη μὲν σφόδρα ὁ κύριος αὐτοῦ ἐπὶ τὸ γεγενημένον ἠναγκάσθη δὲ ἐκ τῶν πραγμάτων ὡς σαλὸν καταγράψαι τὸν ὅσιον ἀπολῦσαί τε τοῦτον τῶν τῆς δουλείας δεσμῶν. Μετὰ ταῦτα ὁ μακάριος Ἀνδρέας ἤρξατο περιφερόμενος ἀνὰ τὰς ρύμας τῆς Βασιλευούσης ἐν ὑποκρίσει διάγων σαλότητος. Ἀγογγύστως δὲ ὑπομένων τὴν ἐσχάτην πτωχείαν φέρων τε γενναίως τῶν πονηρῶν ἀνθρώπων τοὺς ποικίλους ὀνειδισμούς –συχνάκις γὰρ λίαν σκληρῶς πρὸς αὐτὸν οἱ τοιοῦτοι ὑπῆρχον διακείμενοι– καὶ διάγων ἐν κόσμῳ βίον κατὰ πάντα ἀσκητικὸν καὶ ἰσάγγελον ταχέως κατέλαβε τὸ τῆς χριστομιμήτου ταπεινώσεως περίοπτον ὕψος τῆς ἡγιασμένης αὐτοῦ ψυχῆς κοσμηθείσης διὰ τῶν ὑπερφυῶν τοῦ Παναγίου Πνεύματος χαρισμάτων. Ὅσον μὲν ὁ ὅσιος πρὸς τὸ ἀκρότατον ἀνῄει τῆς τελειότητος ὕψος τόσον δὲ ἐπεμελεῖτο κρύπτειν τὴν πνευματικὴν αὐτοῦ πολιτείαν ὑπὸ τὰς σοφὰς μηχανὰς τῆς σαλότητος κατεργάζεσθαί τε ἅμα δι΄ αὐτῶν τὴν τῶν ἁμαρτωλῶν καὶ ἐμπαθῶν ἀνθρώπων διόρθωσιν.

Ἐπειδὴ δὲ κατὰ τὸν ἀψευδῆ τοῦ Κυρίου λόγον· οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειμένη· οὐδὲ καίουσι λύχνον καὶ τιθέασιν αὐτὸν ὑπὸ τὸν μόδιον, ἀλλ΄ ἐπὶ τὴν λυχνίαν καὶ λάμπει πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ (Ματθ. ε΄, 14-15) ὁ φιλάνθρωπος Θεὸς θαυμαστῶς ᾠκονόμησε τὴν φανέρωσιν τῆς ξενοτρόπου πολιτείας τοῦ δούλου αὐτοῦ εἰς ὠφέλειαν ἡμῶν καὶ ἔλεγχον, ὥστε τοὺς μὲν ἁμαρτωλοὺς εἰς μετάνοιαν τοὺς δὲ τοῖς τύποις λατρεύοντας εἰς επίγνωσιν τῆς ἀληθοῦς εὐσεβείας ἐλθεῖν. Περιφερόμενος ποτὲ ἐν τῇ Βασιλευούσῃ ὁ ὅσιος ὑπήντησε τρεῖς ἐναρέτους νεανίας, ὧν ὁ πρεσβύτερος προσῆλθεν αὐτῷ θεόθεν φωτισθεὶς καὶ ἐννοήσας τῆς τοῦ ὁσίου ἁγιότητος τὸ μυστήριον,. Ὁ δὲ ὅσιος ἐξέφηνε τῷ νεανίᾳ τὸ ὄνομα αὐτοῦ λέγων· σύ εἶ ὁ Ἐπιφάνιος, ἀπὸ τοῦ νῦν ἔσει μου φίλος καὶ τέκνον πνευματικόν· προεῖπε δὲ αὐτῷ ὅτι ἔσοιτο ποτὲ ἐπίσκοπος ἐν τῇ Βασιλευούσῃ καὶ πολλῶν λογικῶν προβάτων ποιμήν. Ἄχρι δὲ τῆς κοιμήσεως αὐτοῦ ὁ ὅσιος ἔμελλε ἀποκαλύπτειν μόνῳ τῷ πιστῷ αὐτοῦ μαθητῇ Ἐπιφανίῳ τὰς παρὰ Θεοῦ δωρουμένας αὐτῷ θεωρίας ὁδηγεῖν τε αὐτὸν ἀπλανῶς εἰς ὁδὸν τελειότητος.

Παννυχίδος ποτὲ γενομένης ἐν τῷ τῆς Ἁγίας Σοροῦ παρεκλησίῳ τῷ κειμένῳ παρὰ τῷ ναῷ τῆς Θεοτόκου τῆς ἐπικαλουμένης τῶν Βλαχερνῶν παρῆσαν ὁ μακάριος Ἀνδρέας καὶ ὁ ἱερὸς Ἐπιφάνιος. Ὀψὲ τῆς νυκτός τῆς παννυχίδος ἤδη προϊούσης ὅ τε ὅσιος καὶ ὁ Ἐπιφάνιος εἶδον τὴν Θεομήτορα ἐνδόξως εἰσερχομένην ἐν τῷ ναῷ καὶ δορυφορουμένην ὑπὸ πλήθους λευχειμόνων ἁγίων ἐν οἷς ὁ Τίμιος Πρόδρομος καὶ Ἰωάννης ὁ Θεολόγος. Ἡ δὲ Θεομήτωρ διὰ τῶν βασιλικῶν πυλῶν εἰσελθοῦσα προέβη ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον, ἔνθα γονυπετήσασα πολὺν διῆλθε χρόνον δακρυρροοῦσα καὶ δεομένη τοῦ μονογενοῦς Υἱοῦ αὐτῆς καὶ Θεοῦ ὑπὲρ σωτηρίας τοῦ κόσμου. Μετὰ δὲ ταῦτα τὸ στίλβον μαφόριον ἐκ τῆς ἀχράντου κεφαλῆς ἐκδυσαμένη διὰ τῶν πανάγνων αὐτῆς χειρῶν ὕπερθεν ἐφήπλωσε τοῦ χριστωνύμου λαοῦ ἐκτυποῦσα οὕτω τὴν προστασίαν καὶ σκέπην, ἣν τῇ μεσιτείᾳ αὐτῆς παρέχει τῇ Βασιλευούσῃ καὶ τῷ τῆς πόλεως λαῷ. Ἐστώσης μὲν τῆς Θεομήτορος ἐν τῷ ναῷ ἡ ἱερὰ ἐσθὴς διετέλει χάριν τοῖς πιστοῖς ἀναδύουσα, ἀναλαμβανομένης δὲ εἰς οὐρανούς ἤρξατο καὶ ἡ θεία αὐτῆς Σκέπη συστελλομένη, ἕως οὗ ὅλως ἐξέλιπε. Τὴν τοιαύτην ὀπτασίαν ἠξιώθη ἰδεῖν ὁ θεῖος Ἐπιφάνιος τῇ τοῦ ὁσίου μεσιτείᾳ, εἰς ἀνάμνησιν δὲ αὐτῆς ἐθεσπίσθη ὕστερον ἡ τῆς Ἁγίας Σκέπης ἑορτή.

Ὁ δὲ μακάριος Ἀνδρέας πληρώσας τὸ στάδιον τῶν ἀγώνων προέγνω ὑπερφυῶς τὴν ἰδίαν αὐτοῦ κοίμησιν. Συμβουλεύσας δὲ τὸ τελευταῖον τὀν ἱερόν Ἐπιφάνιον καὶ προφητικῶς προειπὼν τὰ περὶ τοῦ βίου αὐτοῦ ηὐλόγησεν αὐτὸν καὶ ἠσπάσατο τὸ ἔσχατον· εἶτα πορευθεὶς εἰς τὸ τοῦ ἱπποδρόμου θέατρον εὐχὴν ἐποιεῖτο ὑπὲρ τῶν ἐν θλίψεσι καὶ ἀνάγκαις· χαμαί δὲ κατακλιθεὶς ὁρῶν τε ἀγαλλομένῳ προσώπῳ ἀγγέλους τὴν ἁγίαν αὐτοῦ ψυχὴν ἐλθόντας ἀναλαβεῑν παρέδωκε τὸ πνεῦμα εἰς χεῖρας Θεοῦ. Τοῦ ὁσίου δὲ κοιμηθέντος ἄρρητος εὐωδία ἐξεχύθη ἐν τῷ ρυπαρῷ ἐκείνῳ τόπῳ, ἅτε ἀφθόνου μύρου ἀναβλύσαντος ἐκ τοῦ ἁγίου αὐτοῦ λειψάνου. Γυνὴ δέ τις πτωχὴ ἐν καλύβῃ οἰκοῦσα ἐγγύς τοῦ τόπου ἐκείνου τὴν τοῦ μύρου ὀσμήν ὀσφρανθεῖσα ἔδραμεν ἔνθα ἔκειτο ὁ ὅσιος καὶ τὸ ἅγιον αὐτοῦ λείψανον θεασαμένη ἔδραμεν ἔκθαμβος ἀναγγεῖλαι τοῖς πέλας τὸ θαῦμα. Πολλοὶ μὲν ἔδραμον ἐκεῖσε, οὐχ εὗρον δὲ τὸν ὅσιον τοῦ ἁγίου αὐτοῦ λειψάνου μετατεθέντος ὑπὸ Θεοῦ. Εἶδον δὲ ἅπαντες ὑπερφυὲς φῶς ἐν τῷ τόπῳ ὠσφράνθησάν τε τὴν ἄρρητον εὐωδίαν τοῦ ουρανίου μύρου. Τὴν μακαρίαν τοῦ ὁσίου ψυχὴν ἐθεάσατο καὶ ὁ ἱερός Ἐπιφάνιος εἰς οὐρανοὺς ὁλὀφωτον ἀναβαίνουσαν καὶ ὑπὸ ἁγίων ἀγγέλων δορυφορουμένην.

Ὁ μακάριος Ἀνδρέας ἓξ καὶ ἑξήκοντα ἐτῶν γενόμενος ἐτελειώθη τῇ κη΄ (28η) τοῦ μηνός Μαΐου καί νῦν παρεστὼς τῷ θρόνῳ τῆς Ὑπερθέου Τριάδος ἀπαύστως πρεσβεύει ὑπὲρ πάντων τῶν εὐσεβῶν καὶ ὀρθοδόξων χριστιανῶν.  Ἀμήν.

ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ ΔΙΑ ΧΡΙΣΤΟΝ ΣΑΛΟΥ (ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ):

Ὁ μετά τῶν ἁγίων εὐρισκόμενος πατέρας μας Ἀν­δρέ­ας ἔ­ζη­σε στή Βα­σι­λεύ­ου­σα κα­τά τά χρό­νια τῆς βα­σι­λεί­ας τοῦ φι­λο­χρι­στοῦ αὐτο­κρά­το­ρα Λέ­ον­τα. Ἦ­ταν Σκύ­θης τήν κα­τα­γω­γή καί ὑπηρεοῦσε ὡς δοῦ­λος ἕ­ναν εὐ­σε­βῆ καί ἐ­νά­ρε­το πρω­το­σπα­θά­ριο, πού ὀνομαζό­ταν Θε­ό­γνω­στος. Ὁ κύ­ριος του, βλέ­πον­τας τήν ἐξυπνά­δα καί τίς ἱ­κα­νό­τη­τές του, τόν ἐ­κτι­μοῦ­σε ἰ­δι­αί­τε­ρα καί φρόν­τι­σε νά τόν μορ­φώ­σει, στέλ­νον­τας τόν σέ δι­δα­σκα­λεῖ­ο, ὅ­που καί σπούδασε τά ἱ­ε­ρά γράμ­μα­τα. Ὁ νε­α­ρός Ἀν­δρέ­ας ἀ­γα­ποῦ­σε νά μελε­τᾶ τίς Γρα­φές, τά μαρ­τύ­ρια τῶν ἁ­γί­ων, ἀλ­λά καί τό βί­ο τῶν ὁ­σί­ων πα­τέ­ρων.

Μί­α νύ­κτα ἀ­γρυ­πνοῦ­σε, κα­τά τή συ­νή­θειά του, στό σπί­τι τοῦ κυρί­ου του. Ὁ πο­λυ­μή­χα­νος, ὅ­μως, δι­ά­βο­λος, πού δέν ἄν­τε­χε νά βλέ­πει τήν ἀ­ρε­τή καί τόν ἔν­θε­ο ζῆ­λο του, ἄρ­χι­σε νά κτυ­πᾶ μέ δύνα­μη τίς πόρ­τες τοῦ σπι­τιοῦ. Ὁ ὅ­σιος Ἀν­δρέ­ας ἔ­τρε­ξε τρομαγμέ­νος στό κρε­βά­τι του. Ὕ­στε­ρα ἀ­πό αὐ­τό, ἔ­πε­σε σέ βα­θύ ὕ­πνο καί εἶ­δε στό ὄ­νει­ρό του, πώς βρέ­θη­κε σέ ἕ­να θέ­α­τρο. Ἐ­κεῖ εἶδε δύ­ο ἀν­τί­πα­λες πα­ρα­τά­ξεις, πού βρί­σκον­ταν σέ πό­λε­μο. Ἀ­πό τή μί­α με­ριά βρι­σκό­ταν πολ­λοί λευ­κον­τυ­μέ­νοι καί σε­βά­σμιοι ἄνδρες, ἐ­νῶ ἀ­πό τήν ἄλ­λη με­ριά βρί­σκον­ταν μαῦ­ροι Αἰ­θί­ο­πες. Τότε ἐμ­φα­νί­στη­κε ἕ­νας πα­νέ­μορ­φος Νέ­ος, πού κρα­τοῦ­σε στό χέ­ρι τοῦ τρί­α πο­λύ­τι­μα στε­φά­νια. Ὁ ὅ­σιος πλη­σί­α­σε τόν πα­νέ­μορ­φο αὐ­τό Νέ­ο καί τόν ρώ­τη­σε πώς μπο­ρεῖ κα­νείς νά ἀ­πο­κτή­σει τά πολύ­τι­μα αὐ­τά στε­φά­νια. Ὁ πα­νέ­μορ­φος, τό­τε, Νέ­ος τοῦ ἐ­ξή­γη­σε πώς αὐ­τά τά στε­φά­νια ἀ­νή­κουν σέ αὐ­τούς πού νι­κοῦν τούς μαύρους Αἰ­θί­ο­πες καί τόν προ­έ­τρε­ψε νά πο­λε­μή­σει ἐ­ναν­τί­ον τους, λέ­γον­τας: «…Ἀ­πό αὐ­τή τή στιγ­μή θά εἶ­σαι φί­λος καί ἀδελφός Μου. Ἀ­γω­νί­σου γυ­μνός τόν κα­λόν ἀ­γώ­να. Γί­νε γιά χά­ρη Μου σα­λός καί Ἐ­γώ θά σού χα­ρί­σω πολ­λά ἀ­γα­θά στή Βα­σι­λεί­α Μου…­».

Ὁ ὅ­σιος κα­τά­λα­βε, πώς ὁ ἴ­διος ὁ Θε­ός τό κα­λοῦ­σε νά ὑ­πο­κρι­θεῖ τό σα­λό. Ἔ­τσι, τό ἑ­πό­με­νο βρά­δυ πῆ­γε στό πη­γά­δι, πού βρισκόταν κον­τά στό ὑ­πνο­δω­μά­τιο τοῦ κυ­ρί­ου του καί ἄρ­χι­σε νά φω­νά­ζει καί νά προ­φέ­ρει ἀ­κα­τα­νό­η­τα λό­για, ἐ­νῶ μέ ἕ­να μα­χαί­ρι ἔ­σκι­ζε τά ροῦ­χα του. Οἱ ὑ­πη­ρέ­τες τοῦ σπι­τιοῦ, πού ἔ­τρε­ξαν κον­τά του καί τόν βρῆ­καν σέ αὐ­τή τήν κα­τά­στα­ση, ἀ­νήγ­γει­λαν στόν κύριό του, ὅ­τι ὁ Ἀν­δρέ­ας τρε­λά­θη­κε. Ὁ κύ­ριός του λυ­πή­θη­κε γιά τό γε­γο­νός, ἀλ­λά, τε­λι­κά, ἀ­ναγ­κά­στη­κε νά τόν κα­τα­γρά­ψει ὡς τρε­λό καί νά τόν ἀ­πε­λευ­θε­ρώ­σει ἀ­πό τά δε­σμά τῆς δου­λεί­ας. Μετά ἀ­πό αὐ­τό ὁ μα­κά­ριος Ἀν­δρέ­ας ἄρ­χι­σε νά πε­ρι­φέ­ρε­ται στούς δρό­μους τῆς Βα­σι­λεύ­ου­σας καί νά ζεῖ σάν σα­λός.

Ὑπομένον­τας ἀ­γόγ­γυ­στα τήν πε­ρι­φρό­νη­ση καί τόν κα­τα­τρεγ­μό τῶν ἀν­θρώ­πων, πού τοῦ φέ­ρον­ταν πο­λύ συ­χνά μέ με­γά­λη σκληρό­τη­τα, καί ζών­τας βί­ο ἀ­σκη­τι­κό μέ­σα στόν κό­σμο ἔ­φτα­σε πο­λύ γρή­γο­ρα σέ βά­θος τα­πει­νώ­σε­ως καί ἡ ἁ­γι­α­σμέ­νη ψυ­χή του στο­λί­στη­κε μέ ὅ­λα τά ὑ­περ­φυ­σι­κά χα­ρί­σμα­τα τοῦ Ἁ­γί­ου Πνεύματος. Ὅ­σο, πά­λι, ὁ ὅ­σιος ἀ­νερ­χό­ταν πρός τό ἀ­κρό­τα­το ὕψος τῆς ὑ­περ­τέ­λειας τε­λει­ό­τη­τας, τό­σο φρόν­τι­ζε νά κρύ­βει τήν πνευ­μα­τι­κή του πο­λι­τεί­α καί ἁ­γι­ό­τη­τα πί­σω ἀ­πό τά σο­φά τεχνάσμα­τα τῆς σα­λό­τη­τας καί, ταυ­τό­χρο­να, νά κα­τερ­γά­ζε­ται μέσα ἀ­πό αὐ­τά τή δι­όρ­θω­ση τῶν ἁ­μαρ­τω­λῶν καί ἐμ­πα­θῶν ἀνθρώ­πων.

Ἐ­πει­δή, ὅ­μως, κα­τά τό λό­γο τοῦ Κυ­ρί­ου: «…οὐ δύ­να­ται πό­λις κρυβῆ­ναι ἐ­πά­νω ὅ­ρους κει­μέ­νη, οὐ­δέ καί­ου­σι λύ­χνον καί τι­θέ­α­σιν αὐ­τόν ὑ­πό τόν μό­διον, ἄλλ΄ ἐ­πί τήν λυ­χνί­αν καί λάμ­πει πά­σι τοῖς ἐν τῇ οἰ­κί­ᾳ…» (Μτθ. 5, 14-15), ὁ φι­λάν­θρω­πος Θε­ός οἰ­κο­νό­μη­σε μέ θαυ­μα­στό τρό­πο τή φα­νέ­ρω­ση τῆς πα­ρά­ξε­νης πο­λι­τεί­ας τοῦ δού­λου Του, ὥ­στε νά ὠ­φε­λη­θοῦμε μέ­σα ἀ­πό αὐ­τήν ὅ­λοι οἱ χριστια­νοί, καί οἱ μέν ἁ­μαρ­τω­λοί νά πα­ρα­κι­νη­θοῦμε σέ με­τά­νοι­α, οἱ δέ τυ­πο­λά­τρες σέ ἐ­πί­γνω­ση τῆς ἀ­λη­θι­νῆς εὐ­σέ­βειας. Ἐ­νῶ, λοιπόν, πε­ρι­φε­ρό­ταν στή Βα­σι­λεύ­ου­σα ὁ ὅ­σιος συ­νάν­τη­σε τρεῖς ἐνά­ρε­τους νέ­ους. Ὁ με­γα­λύ­τε­ρος ἀ­πό αὐ­τούς, φω­τι­σμέ­νος ἀ­πό τό Θε­ό, κα­τα­νό­η­σε τό μυ­στή­ριο τῆς ἁ­γι­ό­τη­τας τοῦ ὁ­σί­ου καί τόν πλη­σί­α­σε. Ὁ ὅ­σιος, τό­τε, ἀ­πε­κά­λυ­ψε στό νέ­ο τό ὄ­νο­μά του, λέγοντας: «…Ἐ­σύ εἶ­σαι ὁ Ἐ­πι­φά­νιος. Ἀ­πό τώ­ρα καί στό ἑ­ξῆς θά εἶσαι ὁ φί­λος καί τό πνευ­μα­τι­κό μου παι­δί…­». Ὁ ὅ­σιος προ­εῖ­πε, ἐπί­σης, στόν νε­α­ρό Ἐ­πι­φά­νιο, πώς μί­α μέ­ρα θά γι­νό­ταν ἐπίσκοπος στή Βα­σι­λεύ­ου­σα καί πνευ­μα­τι­κός πα­τέ­ρας πολ­λῶν ἀν­θρώ­πων. Ἀ­πό αὐ­τή τή στιγ­μή καί μέ­χρι τήν κοί­μη­ση τοῦ ὁ ὅσιος θά ἀ­πο­κα­λύ­πτει, πλέ­ον, μό­νο στόν ἔμ­πι­στο μα­θη­τή τοῦ Ἐπι­φά­νιο τίς οὐ­ρά­νι­ες ἀ­πο­κα­λύ­ψεις πού τοῦ χά­ρι­ζε ὁ Θε­ός καί θά τόν κα­θο­δη­γεῖ ὡς πνευ­μα­τι­κός πα­τέ­ρας στόν δρό­μο τῆς ἀ­ρε­τῆς καί τῆς ἁ­γι­ό­τη­τας.

Ἕ­να βρά­δυ στό πα­ρεκ­κλή­σιο τῆς Ἁ­γί­ας Σο­ροῦ, πού βρι­σκό­ταν στό Να­ό τῆς Πα­να­γί­ας τῶν Βλα­χερ­νῶν, γι­νό­ταν ἀ­γρυ­πνί­α πρός τι­μήν τῆς Θε­ο­τό­κου. Βρι­σκό­ταν ἐ­κεῖ ὁ μα­κά­ριος Ἀν­δρέ­ας καί ὁ Ἐπιφάνιος. Ἀρ­γά τή νύ­κτα καί ἐ­νῶ ἡ ἀ­γρυ­πνί­α συ­νε­χι­ζό­ταν ὁ ὅσιος καί ὁ Ἐ­πι­φά­νιος εἶ­δαν τή Θε­ο­τό­κο νά εἰ­σέρ­χε­ται στό Να­ό συ­νο­δευ­ό­με­νη ἀ­πό πλῆ­θος λευ­κο­φό­ρων ἁ­γί­ων, ἀ­νά­με­σα στούς ὁ­ποί­ους ξε­χώ­ρι­σαν τόν Τί­μιο Πρό­δρο­μο καί τόν εὐ­αγ­γε­λι­στή Ἰ­ωάν­νη τό θε­ο­λό­γο. Ἡ Θε­ο­τό­κος εἰ­σῆλ­θε ἀ­πό τίς βα­σι­λι­κές πύ­λες καί προ­χώ­ρη­σε πρός τό θυ­σι­α­στή­ριο. Ἐ­κεῖ γο­νά­τι­σε καί ἔ­μει­νε πολ­λή ὥ­ρα προ­σευ­χό­με­νη πρός τόν Υἱ­ό καί Θε­ό Της γιά τή σωτηρί­α τοῦ κό­σμου, ἐ­νῶ ἄ­φθο­να δά­κρυ­α ἔ­τρε­χαν στό πα­νά­γιο πρό­σω­πό της. Μό­λις τε­λεί­ω­σε τήν προ­σευ­χή της ἡ Θε­ο­τό­κος ἔβγα­λε ἀ­πό τό ἄ­χραν­το κε­φά­λι τῆς τό ἀ­στρα­φτε­ρό της μα­φό­ριο καί τό ἅ­πλω­σε μέ τά πα­νά­για χέ­ρια της σάν Σκέ­πη πά­νω ἀ­πό τό ἐκ­κλη­σί­α­σμα, συμ­βο­λί­ζον­τας μέ τόν τρό­πο αὐ­τό τήν προ­στα­σί­α πού πα­ρεῖ­χε μέ τή με­σι­τεί­α της στήν Βα­σι­λεύ­ου­σα πό­λη καί τούς κα­τοί­κους της. Ἐ­κεῖ τό ἔ­βλε­παν ὁ ὅ­σιος Ἀν­δρέ­ας καί ὁ Ἐ­πι­φά­νιος νά αἰ­ω­ρεῖ­ται γιά πολ­λή ὥ­ρα καί νά ἐκ­πέμ­πει θε­ϊ­κή δό­ξα. Ὅ­ση ὥρα ἡ Θε­ο­τό­κος βρι­σκό­ταν μέ­σα στό Να­ό ἡ ἱ­ε­ρή ἐ­σθή­τα τῆς ἐξακο­λου­θοῦ­σε νά σκορ­πί­ζει τή χά­ρη Της στούς πι­στούς. Ὅ­ταν, ὅ­μως, ἡ Θε­ο­τό­κος ἄρ­χι­σε νά ἀ­νε­βαί­νει στούς Οὐ­ρα­νούς ἄρ­χι­σε καί ἡ θεί­α Σκέ­πη της νά συ­στέλ­λε­ται, μέ­χρι πού χά­θη­κε τε­λεί­ως. Τήν ὀ­πτα­σί­α αὐ­τή ἀ­ξι­ώ­θη­κε νά δεῖ ὁ Ἐ­πι­φά­νιος μέ τή δύ­να­μη τῆς με­σι­τεί­ας τοῦ ὁ­σί­ου καί σέ ἀ­νά­μνη­ση της κα­θι­ε­ρώ­θη­κε ἀρ­γό­τε­ρα ἡ ἑ­ορ­τή τῆς Ἁ­γί­ας Σκέ­πης.

Ὁ μα­κά­ριος Ἀν­δρέ­ας, ἀ­φοῦ ὁ­λο­κλή­ρω­σε τό στά­διο τῶν ἀ­γώ­νων του, προ­γνώ­ρι­σε μέ ὑ­περ­φυ­σι­κό τρό­πο τό χρό­νο τῆς κοί­μη­σής του καί πλη­ρο­φό­ρη­σε γιά αὐ­τήν τόν Ἐ­πι­φά­νιο. Ἀ­φοῦ τοῦ ἔ­δω­σε τίς τε­λευ­ταῖ­ες του συμ­βου­λές καί τοῦ προ­εῖ­πε τά σχε­τι­κά μέ τήν μελ­λον­τι­κή ἐ­ξέ­λι­ξη τοῦ βί­ου του, τόν εὐ­λό­γη­σε καί τόν ἀσπάσθηκε γιά τε­λευ­ταί­α. Στή συ­νέ­χεια κα­τευ­θύν­θη­κε στό θέατρο τοῦ ἱπ­πο­δρό­μου καί πα­ρα­δό­θη­κε ὅ­λη τή νύ­κτα σέ προσευ­χή γιά τούς ἀν­θρώ­πους πού βρί­σκον­ταν σέ ἀ­νάγ­κη. Ἔπειτα ξά­πλω­σε στή γῆ καί βλέ­πον­τας μέ χα­ρού­με­νο πρό­σω­πο τούς ἀγ­γέ­λους, πού ἦλ­θαν γιά νά πα­ρα­λά­βουν τήν ἁ­γί­α ψυ­χή του, πα­ρέ­δω­σε τό πνεῦ­μα του στά χέ­ρια τοῦ Θε­οῦ. Με­τά τήν κοίμη­ση τοῦ ὁ­σί­ου ἀ­νέκ­φρα­στη εὐ­ω­δί­α ἁ­πλώ­θη­κε στόν βρώ­μι­κο καί ἀ­κά­θαρ­το ἐ­κεῖ­νο τό­πο, ἐ­νῶ ἀ­πό τό λεί­ψα­νο τοῦ ἁ­γί­ου ἀναδιδό­ταν ἄ­φθο­νο μύ­ρο. Μί­α φτω­χή γυ­ναί­κα, πού ζοῦ­σε σέ μί­α κα­λύ­βα κον­τά στό ση­μεῖ­ο αὐ­τό, αἰ­σθάν­θη­κε τήν ἀ­νέκ­φρα­στη καί με­θυ­στι­κή ἐ­κεί­νη εὐ­ω­δί­α καί ἔ­φτα­σε πρώ­τη στό μέ­ρος πού βρισκό­ταν ὁ ὅ­σιος. Εἶδε το ἅγιο λείψανό του καί ἔ­τρε­ξε ἔκ­πλη­κτη νά ἀ­ναγ­γεί­λει τό θαῦ­μα. Πολ­λοί ἔ­τρε­ξαν στό μέ­ρος ἐ­κεῖ­νο, ἀλ­λά πρός με­γά­λη τους ἔκ­πλη­ξη δέν βρῆ­καν ἐ­κεῖ τό ἅγιο λεί­ψα­νο τοῦ ὁ­σί­ου, για­τί ὁ Θε­ός τό με­τέ­θε­σε γιά λό­γους πού μό­νον Ἐ­κεῖ­νος γνω­ρί­ζει. Εἶ­δαν, ὅ­μως, ὅ­λοι το ὑ­περ­φυ­σι­κό Φῶς πού κά­λυ­πτε τό ση­μεῖ­ο ἐ­κεῖ­νο καί ὀ­σφράν­θη­καν τήν ἄρ­ρη­τη εὐ­ω­δί­α τοῦ οὐράνιου ἐ­κεῖ­νου μύ­ρου. Τήν μα­κά­ρια ψυ­χή τοῦ ὁ­σί­ου εἶ­δε τό πρω­ί τῆς ἑ­πό­με­νης ἡ­μέ­ρας καί ὁ ἱ­ε­ρός Ἐ­πι­φά­νιος νά ἀ­νε­βαί­νει ὁλό­φω­τη στούς Οὐ­ρα­νούς μέ τή συ­νο­δεί­α ἁ­γί­ων ἀγ­γέ­λων.

Ὁ θεῖ­ος Ἀν­δρέ­ας τε­λει­ώ­θη­κε τήν 28η τοῦ μη­νός Μα­ΐ­ου σέ ἡ­λι­κί­α ἑ­ξήν­τα ἔ­ξι ἐ­τῶν και τώ­ρα πού βρί­σκε­ται μπρο­στά στό θρό­νο τῆς ὑ­πέρ­θε­ης Τριά­δας πρε­σβεύ­ει ἀ­στα­μά­τη­τα γιά τήν εἰ­ρή­νη τοῦ κόσμου και για τη σω­τη­ρί­α ὅ­λων τῶν εὐ­σε­βών καί ὀρ­θο­δό­ξων χρι­στια­νῶν. Ἀμήν

https://drive.google.com/file/d/16paTeoJJ1PatRrY59cdwHWaC13Cs86Jn/view?usp=sharing